Bàn về văn hóa sinh thái văn chương PGS.TS Trần Lê Bảo ĐHSPHN
Lâu nay những nhà lý luận văn học tập trung nghiên cứu những vấn đề của nội bộ văn chương như nội dung và hình thức, ký hiệu, cấu trúc… trong tác phẩm văn chương. mà quên rằng con người còn cần sự cân bằng về cả vật chất và tinh thần, cả những giá trị truyền thống và hiện đại, dân tộc và quốc tế… Powered by Froala Editor
“Tiếng Việt từ thời LM de Rhodes - Kinh Lạy Cha và Philiphê Bỉnh (2) Nguyễn Cung Thông
Để ý là cách gọi Kinh Lạy Cha chưa xuất hiện vào thời đại LM Philiphê Bỉnh so với cách gọi Kinh Thiên Chúa. Do đó chỉ một đoạn văn ngắn bằng chữ quốc ngữ trên, ta có thể nhận ra vài tính cách của LM Philiphê Bỉnh khi soạn các tài liệu viết tay này: Powered by Froala Editor
“Tiếng Việt từ thời LM de Rhodes - Kinh Lạy Cha và Philiphê Bỉnh Nguyễn Cung Thông
Phần này bàn về bản Kinh Lạy Cha (KLC) từ các tài liệu chép tay của LM Philiphê Bỉnh, còn giữ trong thư viện Tòa Thánh La Mã với mã số Borg.tonch 13 và Borg.tonch 18. Các chữ viết tắt là NCT (Nguyễn Cung Thông), HV (Hán Việt), HT (Hài Thanh). Các cuốn sách chép tay này không có chủ đề (cho cả cuốn) nhưng có tiểu đề cho từng mục cũng như thiếu năm xuất bản, tuy trang đầu có ghi là "Sách này là của Thầy cả Bỉnh" Powered by Froala Editor
NGHỆ THUẬT SỬ DỤNG CẶP TỪ ĐỒNG NGHĨA TRONG HÁT GIẶM NGHỆ TĨNH ĐỖ THỊ KIM LIÊN
Tuy nhiên, điều đặc biệt là giữa cặp từ đó- cặp giặm - luôn có quan hệ trên trục hệ hình (trục lựa chọn), chúng tạo nên đặc điểm riêng, nổi trội của Hát giặm Nghệ Tĩnh so với các thể loại dân ca khác ở những vùng miền khác. Mối liên kết trên trục dọc này được thể hiện ở cặp từ trái nghĩa, đồng nghĩa, liệt kê đồng loại, cùng trường nghĩa, tỉnh lược, đảo trật tự từ, từ ghép được tách thành hai từ đơn ở hai dòng khác nhau. Powered by Froala Editor
“Tiếng Việt từ TK 17: cách dùng đã, đã đã, nên tật, đã tật” (phần 34) kỳ 3 Nguyễn Cung Thông
Các tài liệu sau thời Béhaine bắt đầu dùng cùng chẳng đã và cực chẳng đã, thời Việt Nam Tự Điển (Hội Khai Trí Tiến Đức khởi thảo 1932/1954) thì rất ít thấy dùng cùng chẳng đã cho đến ngày nay (chú ý: "Việt Nam Tự Điển" của tác giả Lê Văn Đức/Lê Ngọc Trụ có ghi cùng chẳng đã - Powered by Froala Editor
Tiếng Việt từ TK 17: cách dùng đã, đã đã, nên tật, đã tật phần 34) Kỳ 2 Nguyễn Cung Thông
Tóm tắt các cách dùng đã đã mà người viết (NCT) có dịp đọc qua là (a) 7/12 ~ 60% giống như VBL (dùng hai chữ Nôm giống nhau) và khoảng 40% dùng hai chữ Nôm khác nhau. Cách dùng đã đã từng hiện diện trong Phật Thuyết Đại Báo Phụ Mẫu Ân Trọng (đã đọc là đà) Powered by Froala Editor
“Tiếng Việt từ TK 17: cách dùng đã, đã đã, nên tật, đã tật” (phần 34) Kỳ 1 Nguyễn Cung Thông
Phần này bàn về cách dùng đã, đã đã, đã tật và làm đã, đã làm vào thời LM de Rhodes đến truyền đạo. Đây là lần đầu tiên cách dùng này hiện diện trong tiếng Việt qua dạng con chữ La Tinh/Bồ (chữ quốc ngữ). Ngoài các bản Nôm của LM Maiorica ghi ở đoạn sau, tài liệu tham khảo chính của bài viết này là bốn tác phẩm của LM de Rhodes soạn Powered by Froala Editor
“Tiếng Việt từ TK 17: cách dùng nghỉ ... nghỉ làm” phần 33 ( kỳ 2) Nguyễn Cung Thông
Phần trên bàn về cách dùng nghỉ và chưa đi sâu vào ngữ pháp: thí dụ như câu nói (khẩu ngữ) "của cải thường thôi ~ tài sản thường ~ tài sản bình thường/thường thường" thì Truyện Kiều (thi cú) viết "Gia tư nghỉ cũng thường thường bậc trung": so với tiếng Việt vào TK 17, các câu thường lặp lại ý bằng các đoản ngữ theo sau ý chính, nhưng cũng lặp lại ý đó. Powered by Froala Editor