vienphuongdong.edu.vn

Sáng tác và Phê bình

"Các con đại tá " - Tiểu thuyết (2 tập) của nhà văn Hữu Đạt, Nxb QĐND

Giá như có Hưng ở đây thì tôi sẽ làm tất cả để xoa dịu nỗi đau của nàng. Nhưng bây giờ giữa chúng tôi là khoảng cách của hai thế giới. Một, của nơi trần thế. Một, của cõi tu. Giữa chúng tôi chẳng còn có sợi dây nào để nối liền, dính kết. Tôi nhớ đến cặp mặt Hưng buồn thăm thẳm lúc gặp nhau. Nhớ đến vẻ thờ ơ cố tạo ra của nàng, mà sau ánh mắt mênh mông buồn vẫn lóe lên nỗi day dứt, đau khổ. Tôi đọc sách Phật biết rằng, người đi tu chỉ giải thoát được mình khi nhận thức, tức "ngộ" được cõi vô thường và đoạn tuyệt được với những ràng buộc của lẽ sống trần tục.

"Các con đại tá " - Tiểu thuyết (2 tập) của nhà văn Hữu Đạt, Nxb QĐND

Lần này nàng tụng kinh bằng chuỗi âm thanh to hơn và kéo dài giọng hơn. Có lẽ nàng đang cố che giấu nỗi xúc động trong lòng. Nàng cố chôn vùi bóng dáng quen thuộc của một thời quá khứ đã bất ngờ xuất hiện sau lưng, qua nhiều ngày chờ đợi và mong mỏi, nhưng lại sợ khi nó là hiện hữu của cái thực? Còn tôi, dòng lệ bắt đầu chảy xuống chứa chan hai bên má. Chốn thánh đường trang nghiêm là bức rào ngăn không cho phép tôi lao đến ôm nàng. Tôi muốn kéo nàng trở lại, nhưng cuộc sống nơi trần thế liệu còn ý nghĩa gì so với ý tưởng siêu thoát đang nhập vào hồn nàng qua kinh kệ? Tôi chỉ còn biết nuốt dòng nước mắt chảy từ bờ mi xuống. Bấy nhiêu năm sống ở kiếp người giờ tôi mới hiểu, nước mắt mình ngoài vị mặn lại có cả vị chát nữa.

"Các con đại tá " - Tiểu thuyết (2 tập) của nhà văn Hữu Đạt, Nxb QĐND

(9) Tôi bỗng thấy tim mình đập thon thót. Hiện ra trước mắt tôi là một am chùa nhỏ, mái cong ở cái góc uốn lượn. Qua một cái sân nhỏ có tường hoa bao quanh là những bậc tam cấp bằng đá xanh dẫn vào chính gian. Không rõ chùa được xây dựng từ thế kỷ nào mà dãy cột gỗ lim dọc hàng hiên đã đen bóng. Tiếng mõ cốc cốc vọng ra cùng tiếng tụng kinh với những âm thanh ê a kéo dài gieo vào lòng tôi cảm giác về một nỗi buồn xa xăm khó tả.

Tôi đứng nép vào một thân cột, lặng nhìn dáng người quen thuộc đã đi vào tâm khảm tôi từ hai chục năm về trước. Hưng của tôi đây ư? Đúng là nàng, nửa khuôn mặt với làn nước da trắng hiện ra dưới tấm khăn phủ kín màu nâu. Bộ quần áo dài cũng màu nâu. Nàng ngồi trên chiếc chiếu hoa trải chính giữa am, trên nền gạch bát được lau chùi sạch bóng. Tay nàng đặt trước ngực, cung kính. Những ngón tay thon dài như tháp bút đứng thẳng, trong vẻ nghiêm lạnh vẫn toát lên vẻ đẹp của thời xa xưa. Bàn tay này có một thời vuốt ve lên mái tóc tôi, mơn man lên da thịt tôi.

Tiểu thuyết "Quái nhân" , Nxb Hội Nhà văn - Hữu Đạt (5)

Dạo ấy, khi mới ra trường, Đốp trở thành cán bộ giảng dạy của khoa Văn Chương. Trẻ, đẹp trai, lại nói năng nhẹ nhàng, Đốp lọt ngay vào tầm ngắm của nhiều nữ sinh trẻ. Trong số đó, có một nữ sinh quê gốc Hà Nội tên là Chu Mai Thanh. Cô học không giỏi, nhưng nhan sắc lại nổi tiếng. Vừa vào năm thứ nhất, Mai Thanh đã gây sóng gió cho bao nhiêu chàng “thi sĩ tương lai” của khoa Văn Chương và làm sôi nổi cả dư luận tình trường. Tuy vậy, Mai Thanh chưa yêu ai. Trái tim cô hướng về anh giáo trẻ Trần Văn Đốp. Lúc đó, nhiều bạn bè đồng nghiệp đều phát ghen lên với anh. Nhưng ai cũng nghĩ rằng, Mai Thanh yêu Đốp là xứng đáng. Họ chỉ đứng ngoài chiêm ngưỡng và hy vọng đến một ngày nào đó sẽ được chứng kiến cuộc hôn nhân hạnh phúc giữa hai người.

Nhưng đùng một cái, sự kiện tan vỡ của đôi uyên ương này làm thót tim bao kẻ hâm mộ.

"Các con đại tá " - Tiểu thuyết (2 tập) của nhà văn Hữu Đạt, Nxb QĐND

(8)

Tôi gặp lại nàng trong một buổi chiều lạnh giá mùa đông. Một ngôi chùa ẩn sau hòn núi nhỏ, tịch mịch như cửa ngõ của động tiên. Nơi đây chính là chỗ nàng gửi gắm đời mình, một tâm hồn bị vắt kiệt bởi dòng đời nghiệt ngã mong tìm được lối siêu thoát tới cõi vĩnh hằng. Tôi tần ngần đứng nghe tiếng mõ chiều lốc cốc nổi trong am, tiếng tụng kinh rì rầm buồn buồn, u uẩn như khơi gợi ở lòng người mạch cảm xúc thần tiên về sự hướng thiện. Cảnh thanh tao, trầm mặc của núi rừng; lối mòn đầy hoa dẫn vào khe suối, chẳng khác gì bàn tay thiên thần nâng ngôi chùa nhỏ bay bổng khói nhân gian về nơi tiên giới. Chẳng lẽ nàng đã giác được thật ư? Nàng đã rũ bỏ cuộc đời trần tục trở về trong vòng tay của đức phật từ bi thật ư? Tôi hồi hộp ngắm nhìn khuôn mặt thanh tao của nàng nghiêng nghiêng sau vành khăn nâu. Tôi quyết tâm chờ đợi nàng ở lối ra để được gọi tên nàng, để sống lại một thời dĩ vãng chưa hết tàn phai của tuổi trẻ. Thật buồn thay, khi tôi goi: "Hương", người đàn bà ấy đã giơ bàn tay dọc theo trước ngực mình và đáp "mô phật". Nàng quay ngoắt đi như chưa hề biết, chưa hề gặp tôi một lần nào".

Tôi suýt đánh rơi tập bản thảo trên tay mình với một tiếng thở dài tưởng là vô tận. Chả lẽ Hưng đã đi tu thật sao? Lần theo các kỷ niệm tôi cảm thấy Hương trong tiểu thuyết là Hưng ở ngoài đời. Thật là vô lý quá!

Tiểu thuyết "Quái nhân" , Nxb Hội Nhà văn - Hữu Đạt

(4) Nhưng từ ngày Hàm làm nghiên cứu sinh, anh bù đầu vào công việc học hành và viết luận án, chẳng còn có thời gian để viết bài hoặc làm thơ nữa. Tất cả mọi khoản chi phí chỉ trông chờ vào đồng lương của hai vợ chồng và khoản làm thêm của Y Linh. Gia đình anh rơi vào tình trạng khủng hoảng. Y Linh mỗi năm một gầy đi. Cô phải căng ra chống đỡ mọi biến cố xảy đến. Khi thì hết tiền ăn. Lúc không còn một xu dính túi để đóng học phí cho thẳng nhỏ. Đó là chưa kể đứa con thứ hai của Hàm lại ốm yếu, một năm phải đôi lần vào viện. Từ cuộc sống lãng mạn, hai vợ chồng Hàm rơi gần xuống cái đáy của hiện thực thế thảm. Họ bắt đầu cãi vã nhau những chuyện vô cớ.Y Linh đôi lúc đem cái sự học hành của chồng ra làm câu chuyện đàm tiếu hàng ngày. Có lúc cô gọi cái học vị Phó tiến sĩ của Hàm là “phá tài sản’. Hàm không biết nói gì chỉ nín nhịn. Nhưng càng nín nhịn thì con người Hàm càng trở nên u uất. Anh trở nên ít giao tiếp với vợ con. Đến cơ quan hay đến trường thì chớ, hễ về nhà thì Hàm lại ngồi lỳ bên bàn viết. Trước mặt Hàm là một đống ngồn ngộn các tài liệu với những con số dằng dặc và các nét gạch xóa. Lắm lúc Hàm như u mê đi. Có ngày đã quá nửa đêm, cả nhà đang ngủ say trong giấc nồng thì Y Linh bỗng thức dậy vì tiếng hét của chồng: “Tuyệt! Ba ba, thuồng luồng, buồn buồn, bìm bịp…”Y Linh phát hoảng, bật dậy. Cô trèo lên gác xép và sờ tay vào trán chồng.

- Anh bị hâm mất rồi – Cô buồn nản lắc đầu.

Cổng trường Thời mở cửa (4) - Tiểu thuyết của Hữu Đạt, Nxb CAND.

Ngàn không thể nào tin được. Cuộc đời cô tưởng những đã kết thúc cái sự yêu đương. Nào ngờ nó lại đang được đánh thức dậy bởi những lời lẽ đầy thương yêu, cảm thông và nồng ấm. Ngàn ấp bức thư lên ngực. Cô nghe từng dòng máu chạy rần rật qua mỗi đường gân thớ thịt của mình. Ngàn nín thở, nhìn trân trân lên mái cong của tấm mui che thuyền. Đôi mắt Ngàn có một dòng lệ từ từ ứa ra. Ngàn bồi hồi đặt tay lên hai bầu vú mình. Nhiều câu hỏi vọng từ trong sâu thẳm. Ngàn trăn trở, quay đi quay lại, ôm chặt đứa con vào lòng. Đứa trẻ vô tư trong vòng tay người mẹ.

Cổng trường Thời mở cửa (3) - Tiểu thuyết của Hữu Đạt, Nxb CAND.

(3)

- Ngành mình biến đâu hết mà để cho hai con người trông hãm tài này giữ chức ấy nhỉ?

- Chắc là không phải đâu. Ông Nguyễn trông như ông lái trâu ấy mà lại là chủ tịch cũng vui nhỉ. Có mà làm hại người ta à? Còn ông Nợi thì thế nào nhỉ? Khó tả quá, giống như mụ đàn bà hay thù vặt ấy.

- Còn phải nói. ông ta nổi tiếng là hay thù dai mà.

- Đúng là ngưu tầm ngưu, mã tầm mã. Nghe nói bọn họ trả thù thầy Hoạt suốt mấy năm nay. Lần nào hồ sơ của thầy lên ngành cũng bị mấy người này kiếm cớ hạch sách. Nghĩ cũng tội cho thầy bọn mày nhỉ. Dạy hay, có trách nhiệm với học trò, chỉ vì thẳng thắn dám vạch mặt bọn họ nên cuối cùng thiệt thòi. Các thế hệ đàn em của thầy, ngay cả thế hệ học trò của thầy nữa, nhiều người đã được phong cả.

- Hôm trước tao nghe mấy thầy ở khoa bạn nói, hình như cả giáo sư Viên cũng vào hùa với đám người này để làm hại thầy Hoạt phải không?

- Giáo sư Viên nom có vẻ nho nhã, đời nào.

- Có trời mà biết được. Hôm trước tao ra Viện thấy mấy cô chú ngoài Viện cũng bình luận nhiều về giáo sư Viên. Họ bảo giáo sư Viên là một cái quái thai của ngành. Hay ném đá giấu tay.Thế mới sợ.

- Sao mà các giáo sư lại có nhiều tai tiếng thế nhỉ?

- Thì họ làm những chuyện bẩn thỉu như thế trong Hội đồng thì còn gì là đẹp mặt.

Tiểu thuyết "Quái nhân" , Nxb Hội Nhà văn - Hữu Đạt

(3) Sau mấy chục năm đứng trên bục giảng, đây là buổi học Đỗ cảm thấy vô vị nhất. Một nỗi buồn nao nao cứ dâng lên trong cảm xúc của anh. Có lẽ nào đây là một trong các giờ giảng cuối cùng của anh tại khoa Văn Chương? Thật là tiếc, nếu một cái khoa anh gắn bó với nó từ lúc mới vào trường bây giờ đang có nguy cơ bị xóa sổ. Ý nghĩ đó cứ trở đi trở lại trong Đỗ khiến anh có cảm giác như sắp đánh mất một cái gì thật quí giá, thật thiêng liêng.

Cổng trường Thời mở cửa (2) - Tiểu thuyết của Hữu Đạt, Nxb CAND.

(2)

Nguyệt nhếch mép, lúc này nom cô rất đanh đá.

- Anh cũng biết điều đấy chứ nhỉ? Nhưng em nói để cho anh biết, em có cặp bồ cũng chẳng thèm cặp cái loại như lão Nguyễn Quang Hà đâu. Giáo sư gì mà lúc nào cũng rúm ró, ép xác như con vờ ây. Chán chết! Lão ấy có quá nhiều tố chất của đàn bà, mà phụ nữ thì lại thích tố chất đàn ông.